کتابخانه و مرکز اسناد
استانداردهای کتابخانه های تخصصی ایران، کتابخانه تخصصی را کتابخانه ای برای سازمانهای تحقیقاتی با هدف رفع نیازهای ویژه آن سازمان تعریف کرده است. این اصطلاح مراکز خدمات اطلاع رسانی را نیز در بر می گیرد و کتابخانه های تحقیقاتی که با مجموعه های تخصصی خود، خدمات اطلاعاتی ویژه ای را به گروهی از کاربران و پژوهشگران ارائه می دهند نیز کتابخانه تخصصی محسوب می شوند
استانداردهای کتابخانه های تخصصی ایران، کتابخانه تخصصی را کتابخانه ای برای سازمانهای تحقیقاتی با هدف رفع نیازهای ویژه آن سازمان تعریف کرده است. این اصطلاح مراکز خدمات اطلاع رسانی را نیز در بر می گیرد و کتابخانه های تحقیقاتی که با مجموعه های تخصصی خود، خدمات اطلاعاتی ویژه ای را به گروهی از کاربران و پژوهشگران ارائه می دهند نیز کتابخانه تخصصی محسوب می شوند. دانشنامه کتابداری و اطلاع رسانی کتابخانه تخصصی را اینگونه تعریف می کند: واحدی است از یک سازمان که هدف ساختن اطلاعات خاص برای پیشرفت کار سازمان یا برای گروه محدودی است. وظیفه این کتابخانه ها عبارتند از: بررسی نشریات جاری، ارزشیابی تحقیقات انجام شده، سازمان دادن اطلاعات چاپی وغیر چاپی مربوطه، جمع کردن نشریات و اطلاعات از داخل و خارج از کتابخانه وانتشار این اطلاعات و…است. کتابخانه های تخصصی بر حسب سیاست ها، روش ها و مجموعه های مختلفی که دارند به چند نوع تقسیم می شوند: کتابخانه های شرکت های صنعتی، کتابخانه های دولتی و سازمان های وابسته، کتابخانه های انجمن های حرفه ای، موسسات تحقیقاتی مستقل، کتابخانه های موسسات بازرگانی مانند بانک ها و جز آن به طور کلی کتابخانه تخصصی آن نوع کتابخانه ای است که نه آموزشی باشد، نه دانشگاهی، نه عمومی و نه ملی.
کتابخانه تخصصی دارای ویژگی های زیر است:
تاریخچه کتابخانه و مرکز اسناد اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان البرز:
لزوم تشکیل کتابخانه و مرکز اسناد اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از همان سال های شروع فعالیت اداره میراث فرهنگی شهرستان کرج (اواخر دهه ۱۳۶۰ شمسی) احساس می گردید. در دهه ۱۳۷۰ به تدریج همپا با توسعه دانشگاه ها و رشته های مرتبط با سازمان میراث فرهنگی لزوم تشکیل کتابخانه ای مجهز بیشتر مورد توجه قرار گرفت. بر همین اساس منابع و تحقیقات انجام شده هر چند اندک موجود در رابطه با استان البرز، کتاب ها و نشریات مرتبط با غرب استان تهران (استان البرز) گردآوری گردید. محل استقرار اولیه کتابخانه و مرکز اسناد در کاروانسرای شاه عباسی کرج بود. پس از آن با تغییر مکان اداره میراث فرهنگی کرج به ساختمان جدید (ساختمان واقع در ضلع غربی دانشکده کشاورزی)، کتابخانه به محل کاخ سلیمانیه (ضلع جنوب دانشکده کشاورزی) انتقال یافت و پس از تشکیل استان البرز و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز با ساختار جدید، کتابخانه از کاخ سلیمانیه به ساختمان جدید اداره کل واقع در چهار راه مصباح انتقال یافت
در سال ۱۳۸۹ با توجه به تشکیل استان البرز و تبدیل اداره میراث فرهنگی شهرستان کرج به اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز و توسعه و ترقی تکنولوژی اطلاعات، علوم اطلاع رسانی، شبکه های اینترنتی و رشد سریع رشته ها، دانشگاه ها و مراکز آموزشی وابسته به میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در دهه ۱۳۸۰ و درخواست های روزآمد دانشجویان، کارشناسان سازمان متبوع و سایر سازمانها و ادارات مرتبط، ضرورت تجهیز و ساماندهی کتابخانه و مرکز اسناد اداره کل میراث فرهنگی استان البرز مطابق با پیشرف علم اطلاعات و دانش شناسی به خدمات دیجیتالی و الکترونیکی شدیدا احساس گردید. لذا با عنایت و توجه مدیران ارشد اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان برنامه ریزی گردید که در آینده ای نزدیک با استفاده از جدیدترین منابع و تجهیزات فیزیکی، الکترونیکی و خدمات شبکه پاسخگوی درخواستهای متنوع و به حق مراجعین خود باشد. در ساختار اداری فعلی، کتابخانه و مرکز اسناد زیر مجموعه معاونت میراث فرهنگی است اما پوشش اطلاع رسانی معاونت ها و حوزه های دیگر همچون معاونت گردشگری، معاونت صنایع دستی و سرمایه گذاری و نمایندگی های میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری شهرستانها نیز از وظایف این کتابخانه و مرکز اسناد می باشد.
معرفی منابع و موضوعات کتابخانه :
هدف تشکیل کتابخانه های تخصصی تقویت و کمک به رشته های تخصصی سازمان تحت پوشش بوده، که با این دیدگاه مجموعه منابع جمع آوری شده در این کتابخانه عموما در خصوص میراث فرهنگی، صنایع دستی، گردشگری و سرمایه گذاری و موضوعات وابسته می باشد. با توجه به ماهیت تخصصی کتابخانه و مرکز اسناد و اهداف آن، منابع موجود در کتابخانه فقط در حوزه علوم مربوطه شامل میراث فرهنگی (باستان شناسی، معماری، مرمت و…) و گردشگری (ایرانشناسی، اکوتوریسم، هتلداری و…) و صنایع دستی (هنرهای سنتی) و سایر علوم وابسته همچون جغرافیا، تاریخ، مردم شناسی، انسان شناسی، سفرنامه و شرح حال گردآوری و اشاعه گردیده است.
تعداد منابع و مدارک موجود در کتابخانه :
موجودی فعلی کتابخانه بالغ بر ۴۰۰۰ مدرک و محمل اطلاع رسانی(مکتوب و دیجیتالی) شامل کتاب، پایان نامه، مقاله، جزوء و مجله و بیش از ۲۵۰۰۰ قطعه عکس از آثار تاریخی، طبیعی و هنرهای سنتی و … می باشد. در برنامه ریزی آتی کتابخانه تکمیل منابع علمی و تخصصی کتابخانه از اولویت های اصلی در نظر گرفته شده می باشد .
اهداف و برنامه های آتی کتابخانه و مرکز اسناد :
هدف اصلی کتابخانه تامین منابع اطلاع رسانی کتبی و دیجیتالی، فراهم نمودن استفاده از پایگاه های اطلاع رسانی و سایت های مرتبط، تهیه تجهیزات مدرن اطلاع رسانی جهت ذخیره سازی، ارائه، تکثیر، انتقال اطلاعات به مراجعین و محققین می باشد. با توجه به توسعه فناوری اطلاعات برنامه ریزی گردیده است که علاوه بر منابع کتبی سعی گردد سایر منابع و محتواها همچون عکس، فیلم، کتاب الکترونیکی، جهت سهولت استفاده به مجموعه کتابخانه افزوده گردد. تهیه تجهیزات رایانه ای، جستجوی رایانه ای و اطلاع رسانی از طریق شبکه باز و الکترونیکی و نصب نرم افزار الکترونیکی کتابخانه از سایر برنامه های کتابخانه محسوب می گردد .
آیین نامه و نحوه استفاده از کتابخانه و مرکز اسناد :
در حال حاضر با توجه به تخصصی بودن منابع موجود و در اولویت بودن استفاده کارشناسان اداره کل، امکان استفاده محدود مراجعین فقط با ارائه معرفی نامه معتبر از مراکز دانشگاهی، اداری و در سالن مطالعه کتابخانه میسر می باشد. به کلیه مراجعین محترم توصیه می شود جهت دریافت برخی از اطلاعات کتابخانه که به صورت داده های الکترونیکی و عکس قابل ارائه می باشند، با خود دوربین عکاسی دیجیتال، لوح فشرده خام به همراه داشته باشند. کتابخانه از ارائه اطلاعات بر روی حافظه همراه(فلش مموری) به دلیل رعایت مسائل حفاظتی شبکه رایانه ای اداره کل، معذورمی باشد. عضویت و امانت کتاب در کتابخانه به دلیل تخصصی بودن کتابخانه و محدودیت منابع آن فقط مخصوص مدیران، کارشناسان و کارمندان اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان البرزمی باشد.
مسئول کتابخانه و مرکز اسناد: سید داود سید موسوی
نشانی کتابخانه و مرکز اسناد: استان البرز، کرج، میدان امام حسین (ع)، بلوار شهید چمران، جنب درب شرقی پردیس کشاورزی، طبقه اول، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز
شماره تماس دفتر معاونت میراث فرهنگی: ۳۲۸۲۹۱۱۴- ۰۲۶
شماره تلفن داخلی کتابخانه و مرکز اسناد: ۱۰۷
روزهای فعالیت کتابخانه مرکز اسناد:
شنبه الی چهارشنبه: ۷:۳۰ صبح الی ۱۴:۳۰ بعداز ظهر
پنج شنبه: ۷:۳۰ صبح الی ۱۳:۳۰ بعداز ظهر